Aktualności

Innowacyjny płyn do transplantacji - Transmedium szuka inwestora

Zespół wybitnych gdańskich naukowców i klinicystów opracował innowacyjny płyn do przechowywania narządów podczas zabiegów chirurgicznych, zwłaszcza transplantacji nerek – Transmedium Transplant Fluid (TTF). Wzmacniając jakość wszczepianego narządu płyn TTF stwarza szansę na wzrost skuteczności transplantacji oraz poprawę jakości życia pacjentów po przeszczepie. Na bazie innowacyjnego pomysłu powstała Spółka Funduszu Kapitałowego Agencji Rozwoju Pomorza – Transmedium Sp. z o.o., która jest o krok od komercjalizacji produktu i wprowadzenia go na rynek międzynarodowy.

Historia transplantacji w Polsce zaczyna się w roku 1926 - przeszczepem rogówki. Pierwszy przeszczep nerki, który jest początkiem polskiej transplantologii klinicznej, przeprowadzono 55 lat temu w Warszawie. Najbardziej znaną w kraju postacią związaną z tą dziedziną medycyny jest prof. Zbigniew Religa, który w 1985 roku przeprowadził - pierwszą w Polsce - udaną transplantację serca. Dziś transplantologia - pomimo wielu ograniczeń, również natury prawnej, rozwija się w Polsce dynamicznie i ratuje życie coraz większej liczbie pacjentów. Zespół wybitnych naukowców z Gdańska wykonał właśnie w tym kierunku kolejny ważny krok.

Pomorskie - ważny punkt na mapie Polskiej transplantologii

Jednym z wiodących ośrodków transplantacji w Polsce jest Uniwersyteckie Centrum Kliniczne (UCK) w Gdańsku. W ostatnim czasie prasa donosiła o pierwszych na świecie transplantacjach płuc, u osób które przeszły COVID. Dwa tego typu zabiegi przeprowadzono z sukcesem w Gdańsku. Dokonuje się tu przeszczepów nerek, szpiku, rogówki, serca, płuc, wątroby, wysp trzustkowych. W 2020 roku wykonano ich w UCK łącznie około 400. Najczęściej przeszczepianym na świecie narządem jest nerka. W UCK przeszczepia się największą ilość nerek w Polsce - od 1980 dokonano tu ponad 2000 takich operacji.

Zespół naukowców Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego (GUMed) oraz klinicystów związanych z Uniwersyteckim Centrum Klinicznym (UCK) w Gdańsku od dawna zwracał uwagę, że podniesienie jakości płynu do przechowywania narządów może zniwelować wiele zagrożeń i zwiększyć skuteczność tego sposobu ratowania ludzkiego życia. Na podstawie wnikliwie przeprowadzonej analizy ryzyka Zespół naukowy określił precyzyjnie ograniczenia aktualnie stosowanych płynów oraz ukierunkował prace badawcze na potrzeby klinicystów-transplantologów. Łącząc swoje doświadczenia, wiedzę medyczną oraz najwyższą technologię Gdańscy Naukowcy stworzyli innowacyjną formułę płynu Transmedium Transplant Fluid (TTF) - innowacyjny płyn II generacji do perfuzji i przechowywania narządów w czasie zabiegów chirurgicznych, zwłaszcza transplantacji nerek. Na bazie tego projektu powstała Spółka Funduszu Kapitałowego Agencji Rozwoju Pomorza - Transmedium Sp. z o.o. Przełomowe i unikatowe przewagi konkurencyjne płynu TTF zostały zweryfikowane przez niezależne zespoły eksperckie oraz potwierdzone przyznaniem patentu krajowego przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (UP RP) oraz międzynarodowego przez European Patent Office (EPO).

Płyn w służbie życia

Transplantacja jest bardzo precyzyjną i skomplikowaną procedurą - obciążoną ogromnym ryzykiem. O udanej transplantacji decydują nie tylko wiedza i umiejętności zespołu przeprowadzającego zabieg, ale również inne czynniki – wewnętrzne i zewnętrzne - w tym warunki przechowywania przeszczepianego narządu. Głównym celem projektu naukowców z Gdańska jest utrzymanie narządu do przeszczepu w możliwie najlepszej kondycji. „Kompozycja płynu TTF pozwoli zmniejszyć procent ewentualnych powikłań i tym samym zwiększyć prawdopodobieństwo powodzenia przeszczepu, co może mieć kluczowe znaczenie w przypadkach klinicznie trudnych” - wyjaśnia dr n. chem. Marzena Paluch-Skowrońska, ekspert w projektowaniu, wdrażaniu oraz wprowadzaniu do obrotu nowych technologii w obszarze Life Science, Wiceprezes Zarządu Transmedium Sp. z o.o. ds. R&D.

Czynnikiem krytycznym dla przechowywania narządów wydaje się być czas trwania niedokrwienia w warunkach hipotermii (schłodzenia). Innowacyjna formuła TTF bazuje na kompozycji substancji aktywnych, które podczas zimnej hipotermii nerek poprawiają skuteczność tego procesu oraz wykazują szereg korzystnych biologicznie skutków, m.in. działanie przeciwzapalne, przeciwwirusowe oraz ochronne. „Przełomową przewagą konkurencyjną płynu TTF nad innymi płynami jest jego funkcja cytoprotekcyjna, odpowiedzialna już na poziomie komórkowym za prawidłową strukturalizację oraz stabilizację cytoszkieletu (białkowe struktury wewnątrzkomórkowe zapewniające przestrzenną i dynamiczną organizację komórki). W stosunku do dotychczas stosowanych płynów TTF charakteryzuje się większym potencjałem ochronnym dla przeszczepianych narządów. TTF posiada unikalne właściwości bioprotekcyjnne w tym m.in. wieloczynnikowe właściwości antyoksydacyjne oraz ochronne przed działaniem wolnych rodników. TTF ogranicza niekorzystne procesy chemiczne zachodzące w tkankach przechowywanego organu – m.in. niepożądane działania toksyczne czy obrzęk komórek. Płyn TTF zapewnia także maksymalną zdolność do regeneracji komórek śródbłonka” – wyjaśnia Prof. dr hab. n. med. Michał Woźniak – jeden z Twórców TTF.

Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że płyn TTF dzięki swoim unikalnym właściwościom zwiększy szybkość oraz ograniczy problem podejmowania funkcji życiowych przez przeszczepiony narząd. Obecnie od 3 do 40% nerek wymaga po wszczepieniu kilkutygodniowych dializ. Nowy płyn może ten odsetek istotnie zmniejszyć, a przede wszystkim poprawić jakość życia wielu pacjentów po transplantacji. Płyn TTF odpowiada na szereg istniejących problemów w procesie transplantacji. Stosowane dotychczas płyny wymagają np.: podczas przeszczepu uzupełnienia ich o dodatkowy składnik. Jest to wyjątkowo niepraktyczne w warunkach sali operacyjnej i rodzi ryzyko zanieczyszczenia biologicznego. Formuła TTF jest kompletna i całkowicie eliminuje ten problem. Płyn TTF jest również niezwykle łatwy do przechowywania. Zalecaną temperaturę 4-25oC zapewni dostępny w każdym szpitalu system przechowywania wyrobów medycznych.
Przeżycie narządu i jego stan zależy bezpośrednio od czasu, który upływa od momentu pobrania do przeszczepu. Czas ten, w przypadku pobranego serca, płuca lub jelita nie może przekroczyć 4-6 godz. Najdłużej może być przechowywana nerka, maksymalnie do 40 godz. Płyn TTF tworzy środowisko zbliżone do naturalnego zanurzenia w płynie wewnątrzkomórkowym i gwarantuje najwyższą jakość ochrony, a w efekcie także wydłużenie możliwego czasu przechowywania narządu. I choć chirurdzy zawsze będą dążyć do skracania okresu od pobrania do wszczepienia narządu to taka właściwość TTF daje im dodatkowy zapas czasu na nieprzewidziane sytuacje losowe” – podsumowuje dr Marzena Paluch-Skowrońska.
Współczesna transplantologia mierzy się nieustająco z niewystarczającą liczbą narządów do przeszczepienia, a często zdarza się, że u jednego pacjenta istnieje konieczność powtórzenia przeszczepu. Dlatego tak ważne jest zwiększanie szans na udane transplantacje. Większa efektywność to też mniejsze koszty tego typu zabiegów dla służby zdrowia i większe środki finansowe do wykorzystania dla zdrowia pacjentów.

Kto za tym stoi? Czyli polska elita światowej nauki

Problemami transplantologii zajmuje się na świecie ograniczona liczba specjalistów. To najlepsi w swoich dziedzinach klinicyści i naukowcy. O najwyższej jakości płynu TTF wiele mówi wiedza oraz doświadczenia jego Twórców – głównie z dziedzin tzw. Life Science. Członkowie zespołu mają ogromne doświadczenie, dorobek naukowy, współpracę z międzynarodowymi ośrodkami badawczymi, wykłady na zagranicznych uczelniach i konferencjach, uznanie światowego środowiska naukowego.
Prof. dr hab. n. med. Michał Woźniak - Kierownik Katedry i Zakładu Chemii Medycznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego - jest uznanym w świecie ekspertem w dziedzinie chemii medycznej a w szczególności zajmuje się badaniami nad mechanizmami sygnalizacji wolnorodnikowych w patogenezie chorób człowieka m.in. ostrego zapalenia trzustki, nowotworów oraz procesu starzenia. Opublikował ponad 150 oryginalnych prac naukowych w międzynarodowych recenzowanych czasopismach o profilu zarówno biochemicznym, jak też klinicznym. Jest członkiem wielu międzynarodowych towarzystw naukowych, zapraszanym do uniwersytetów na całym świecie. Prowadził badania naukowe oraz wykładał, m.in. w Nagoya (Japonia), Ankonie (Włochy), Bradford (Wielka Brytania) oraz Antwerpii (Belgia). Za swoje dokonania został odznaczony przez prezydenta RP Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Prof. dr hab. n. med. Ryszard Tomasz Smoleński - Kierownik Katedry i Zakładu Biochemii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego - jest uznanym w świecie specjalistą, którego główne obszary zainteresowań obejmują metabolizm nukleotydów i przemiany energetyczne w sercu. Kierował Grupą Badawczą Metabolizmu Serca działającą̨ w ramach Heart Science Centre, Imperial College London. Współpracuje z ośrodkami badawczymi w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Holandii, Włoszech i w Stanach Zjednoczonych. Pracował m.in. nad przygotowaniem nowych procedur ochrony narządów w czasie transportu podczas przeszczepów u człowieka.
Trzeci z pomysłodawców dr n. med. Narcyz Knap - Adiunkt w Katedrze Chemii Medycznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego - jest specjalistą m.in. w zakresie badań in vitro i ex vivo oraz szeroko pojętego stresu oksydacyjnego w przebiegu wielu chorób, np.: chorób nowotworowych, przewlekłej niewydolności nerek oraz w zakresie metod chemii obliczeniowej związanych z oceną potencjału metabolitów naturalnych oraz ksenobiotyków, zorientowanych na poszukiwanie i projektowanie nowych leków oraz ich nośników.
Ekspertem ds. naukowych w zakresie klinicznych oraz chirurgicznych aspektów transplantacji w pracach nad formułą płynu jest prof. dr hab. n. med. Zbigniew Śledziński, emerytowany Kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Transplantacyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Jest uznanym specjalistą w dziedzinie transplantacji narządów i ma ogromne zasługi dla jej rozwoju w Gdańsku. Dzięki Jego staraniom otwarty został Ośrodek Transplantacji Wątroby w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym. Przez wiele lat pełnił On funkcję konsultanta wojewódzkiego ds. transplantologii klinicznej. Za swoje dokonania został odznaczony przez prezydenta RP Złotym Krzyżem Zasługi.

Ostatni krok do sukcesu

Kolejnym ważnym etapem realizacji projektu jest przeprowadzenie pilotażowej oceny klinicznej płynu TTF (w tym transplantacji nerek) w wiodącym ośrodku klinicznym w Polsce. W tym celu Transmedium Sp. z o.o. poszukuje inwestora. Finansowanie umożliwi spółce ukończenie wszystkich zaplanowanych działań. Model biznesowy zakłada sprzedaż licencji lub praw do projektu firmie z branży farmaceutycznej. „Produkt może okazać się atrakcyjną alternatywą dla istniejących płynów, które są już technologicznie przestarzałe, co stwarza szanse na duże zainteresowanie producentów wyrobów biotechnologicznych innowacyjną (a nie generyczną!) formulacją TTF. Potencjalny inwestor kapitałowy oprócz korzyści finansowych będzie miał także satysfakcję z udziału w projekcie tak wyjątkowym dla ratowania ludzkiego życia”zwraca uwagę Paweł Zając z Funduszu Kapitałowego Agencji Rozwoju Pomorza. „Nasz Fundusz Kapitałowy inwestuje w innowacyjne pomysły z różnych dziedzin od sztucznej inteligencji po przemysł filmowy. Ze względu na cel, któremu służy nowatorskie rozwiązanie TTF ten projekt ma dla nas szczególne znaczenie” – dodaje Paweł Zając.

Ciąg dalszy… nastąpi!


Płyn zaprojektowany przez gdańskich naukowców – Transmedium Transplant Fluid (TTF) - dedykowany jest do transplantacji nerek. Prowadzone nad nim badania wykazały jednak, że jego unikalne właściwości pozwalają na jego szersze zastosowanie. Zespół już planuje dalszy rozwój pomysłu. W pierwszej kolejności zostanie opracowany uniwersalny płyn do transplantacji. Potencjał nowatorskiego rozwiązania sprawia jednocześnie, że możemy się spodziewać kolejnych innowacji twórców TTF i kolejnych kroków w rozwoju współczesnej transplantologii.

 

Kontakt: 

Paweł Zając – Dyrektor ds. Inwestycji Kapitałowych,  Fundusz Kapitałowy Agencji Rozwoju Pomorza
tel: 58 32 33 127, 607 710 170; pawel.zajac@arp.gda.pl

Wstecz